Goed nieuws voor de lokale medezeggenschap!

Recht op officiële cliëntenraad voor
kleinschalige locaties in de gehandicaptenzorg

Eind vorig jaar (1 december 2023) deed de Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden (LCvV) een belangrijke uitspraak.
De LCvV is de geschillencommissie in verschillen van mening tussen cliëntenraden en de zorgaanbieder. Maar als er geen cliëntenraad is, kan in een tweetal gevallen ook een representatieve delegatie een geschil van mening aan de LCvV voorleggen. Dat is het geval als een delegatie van mening is dat hun cliëntenraad structureel tekortschiet in de behartiging van de belangen van de cliënten. Daarnaast kan een delegatie naar de LCvV stappen in het geval dat de zorgorganisatie weigert een lokale cliëntenraad in te stellen.
Van dit laatste recht uit de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (Wmcz) 2018 werd onlangs gebruik gemaakt.

Kort samengevat ging het om het volgende.
De zorgorganisatie had geweigerd een cliëntenraad in te stellen voor een locatie, opgericht voor tien mensen met LVB en autisme. Dit vooral omdat er al regioraden/clusterraden en centrale raden zijn. Dat zou samen met meer informele inspraak op de locatie voorzien ‘in volwaardige medezeggenschap op alle niveaus’.
Maar de delegatie stapte met ondersteuning van VraagRaak/KansPlus naar de LCvV.
De LCvV was van mening, kijkend naar de wet en de bedoeling van de wetgever, dat de delegatie gelijk had en dat het instellen van een lokale raad ‘in redelijkheid is aangewezen.

Argumenten
Een van de door de zorgaanbieder nog tijdens de hoorzitting aangevoerde argumenten was nog dat er geen verplichting is omdat in de regel niet meer dat tien personen zorg verlenen. (Inclusief parttimers en vrijwilligers en ongeacht of ze ook gelijktijdig aan de slag zijn.) De LCvV wees dat argument af. Omdat in de wet geen nadere eisen zijn gesteld wanneer sprake is van een locatie waar in redelijkheid een cliëntenraad kan zijn, als cliënten/vertegenwoordigers dat graag willen. Wel vond de LCvV dat het getalscriterium van tien of meer mensen een rol kan spelen bij de afwegingen. Maar omdat – ondanks een tijdelijk behoorlijk verkleinde bezetting – er altijd nog acht tot elf personen zorg verlenen, legde de LCvV het argument van de zorgaanbieder naast zich neer.

De zorgaanbieder kreeg een nogal lange termijn (zes maanden na de uitspraak) om de uitspraak uit te voeren. Dit vanwege het feit dat tijdens de hoorzitting maar drie van de tien plekken in de locatie bezet waren. In afwachting van cliënten met een ander zorgprofiel. De LCvV oordeelde dat de mogelijkheid zou kunnen ontstaan dat ‘nieuwe toekomstige bewoners een andere mening kunnen zijn toegedaan over de noodzaak tot het instellen van een lokale cliëntenraad’.

Echter zulke grote schommelingen in de bezetting van een woonlocatie komen niet zoveel voor in het land. Zodat er toch belangrijke jurisprudentie is toegevoegd. Jurisprudentie die cliënten en hun vertegenwoordigers kunnen gebruiken bij een verzoek aan de zorgorganisatie om voor hen een lokale raad in te stellen. En desnoods bij de LCvV als de zorgaanbieder het verzoek afwijst en de cliënten/vertegenwoordigers dat niet willen accepteren.

Kennis en advies
Belangstellenden kunnen uiteraard nadere vragen stellen aan het Kennis- en Adviescentrum van VraagRaak/KansPlus.
Bel: 030 236 37 50 (van maandag tot en met donderdag van 9.00 tot 12.00 uur, een maandagmiddag van 13.30 tot 16.30 uur).
Of mail: advies@kansplus.nl .

 

Workshop en cursusaanbod VraagRaak 2024

In 2024 heeft VraagRaak, het steunpunt medezeggenschap, weer een divers aanbod aan workshops en cursussen, waar uw raad of vereniging gebruik van kan maken.

Workshops

  • Cliëntenraad en vernieuwde Wmcz
  • De rol van de cliëntenraad en de wet Zorg & Dwang
  • Inspraak in de vernieuwde Wmcz
  • Wat is de rol van de ambtelijk secretaris?
  • De rol van de cliëntenraad/ verwantenraad en het nieuwe kwaliteitskompas
  • Contact met de achterban
  • Doe-workshop: welke rollen heb jij?
  • Cliëntenraad en zorginkoop (Wlz)
  • Goed voorbereid het ondersteuningsplan bespreken
  • Cliëntvriendelijke ondersteuningsplannen

Cursussen 

  • Nieuw in de cliënten/ verwantenraad
  • Hoe krijg jij het voor elkaar?

Meer over de workshops en cursussen
Workshops worden minstens eenmaal per jaar centraal aangeboden. De workshops kunnen op locatie gegeven worden.
Dit geldt ook voor de cursussen die minstens tweemaal per jaar centraal worden aangeboden.
Daarnaast geven we workshops en cursussen op maat over een onderwerp wat bij u speelt.
En we geven (ambtelijk) advies en ondersteuning aan cliëntenraden. Neem contact op om de mogelijkheden te bespreken.

Het programma VraagRaak 2024 is hier te downloaden.

Heeft u vragen naar aanleiding van het programma 2024 of wilt u een workshop of cursus volgen?
Neem contact per email op via vraagraak@kansplus.nl. Of bel met ons Kennis- en adviescentrum via 030-23 63 750 (van maandag t/m donderdag van 09.00 uur tot 12.00, op maandag ook van 13.30 tot 16.30 uur).

Kom ook op vrijdag 3 november 2023!

Zet alvast een groot uitroepteken in je agenda bij vrijdag 3 november. Want op die dag ben je van harte welkom op de SamenSterkdag 2023.

Waarom moest het anders?

In 2022 vond het evenement nog plaats op de eerste vrijdag van december. Net als het jaarlijkse Congres Cliëntenraden Gehandicaptenzorg daarvoor. Maar voor veel mensen is de maand december best wel druk. Sinterklaas komt naar Nederland. En dan is het ook nog Kerstmis. En oud en nieuw. Eigenlijk is nóg zo’n leuke dag erbij iets te veel van het goede. Daarom hebben we de SamenSterkdag verschoven.

Wanneer kan ik me aanmelden?

Aanmelden kan nu nog niet. Eind augustus krijgen jullie een uitnodiging met het programmaboekje voor het congres. Dan kan iedereen eerst rustig sessies uitkiezen. Enkele weken daarna zetten wij de inschrijving open.

Houd de mails KansPlus en KansPlus/VraagRaak in de gaten. Net als de sociale media van KansPlus, LSR,LFB en Ieder(in).

Nieuwe website

Het programmaboekje komt straks ook op de gloednieuwe website te staan. Ben je benieuwd naar de site? Kijk nu alvast lekker rond. Je vindt er ook foto’s en presentaties van vorig jaar.

Kijk maar eens! »

Hopelijk zien we je op 3 november 2023.

Tot dan!

Voorjaarsnota: plannen voor de gehandicaptenzorg

Op 28 april zond minister Kaag de Voorjaarsnota naar de Tweede Kamer. In deze nota geeft het kabinet een tussenstand van de Rijksbegroting van 2023 en een vooruitblik naar de komende jaren. De nota bevat een aantal nieuwe of aangepaste plannen voor de gehandicaptenzorg. Hieronder volgen een aantal van deze plannen.

  • Extra middelen voor VG7 in 2023 en 2024
    Het kabinet voegt zowel voor 2023 als 2024 40 miljoen euro toe aan de Wlz contracteringsruimte om, vooruitlopend op de tariefsherijking in 2025, zorgkantoren in staat te stellen maatwerk afspraken te maken over hogere tarieven voor VG7.
  • Verlenging regeling EMB
    De regeling voor bekostiging van zorg voor leerlingen in het speciaal onderwijs met een ernstig meervoudige beperking (EMB) wordt verlengd voor de jaren 2024, 2025 en 2026. Op deze wijze wordt tijd gevonden om dit op een goede wijze wettelijk te regelen. Hiervoor is voor die periode een jaarlijks bedrag van € 5 miljoen beschikbaar.
  • Herinvoering inkomensafhankelijke bijdrage Wmo
    Het abonnementstarief in de Wmo wordt afgeschaft en in plaats daarvan wordt de inkomensafhankelijke eigen bijdrage in de Wmo 2015 heringevoerd. Hierbij is het uitgangspunt dat zoveel mogelijk wordt aangesloten bij de vormgeving zoals die voorheen was. Dit moet leiden tot een bezuiniging die oploopt tot € 55 miljoen per jaar vanaf 2026.
  • Maatwerk regeling PGB
    Pgb-houders die zelf Wlz-zorg inkopen krijgen momenteel een maximumbedrag op basis van een zorgprofiel toegekend. Deze budgetten worden niet altijd opgemaakt. Dit wordt straks een bedrag op basis van te sluiten contracten dat eventueel tussentijds kan worden aangepast. VWS gaat ervanuit dat dit vanaf 2025 een bezuiniging oplevert, oplopend van € 30 miljoen in 2025 tot € 110 miljoen vanaf 2027.

Download de Voorjaarsnota 2023 via deze link .

Bron: vgn.nl

E-learning over de Wmcz 2018

De Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen, de Wmcz 2018, is de basis voor medezeggenschap en inspraak voor cliënten en naasten. Maar hoe zorg je er nou voor dat iedereen op een leuke manier bekend raakt met die wet?
Zorgorganisatie Cosis heeft een e-learning over de Wmcz gemaakt die geschikt is voor zowel cliënten, verwanten als medewerkers. Hierbij is gebruik gemaakt van het boekje ‘Inspraak in de Wmcz 2018’ van Vilans.  Dit boekje is tot stand gekomen met onder andere KansPlus. Ook is gebruik gemaakt van de Wmcz-bewaarkaarten van het LSR.

Bekijk hier de e-learning.

Je kunt deze e-learning alleen doen, maar ook samen als cliëntenraad. Of misschien nog leuker; als cliëntenraad samen met locatie-leidinggevende of manager. Op die manier kun je met elkaar in gesprek over de medezeggenschap van cliënten en verwanten in jouw organisatie.

Wil je meer informatie? Neem dan contact op met Inge Koning, adviseur bij de afdeling Kennis Kwaliteit en Onderzoek van Cosis: i.koning@cosis.nu

Bron: Kennisplein Gehandicaptensector

Goed Gesprek Gids: samen werken aan een goed verloop van een bezoek van iemand met een verstandelijke beperking aan de (huis)arts

Als iemand met een verstandelijke beperking bij de (huis)arts op consult komt, loopt dit proces vaak niet vlekkeloos. Daarom hebben acht partijen samen de Goed gesprek Gids ontwikkeld. Daarin wordt beschreven wat de (huis)arts, begeleider, cliënt en zorgorganisatie kunnen doen om het gesprek beter te laten verlopen.

In een ideale situatie verloopt het bezoek van iemand met een verstandelijke beperking aan de (huis)arts vlekkeloos; de vraag is helder, er is onderling begrip en adviezen worden opgevolgd. Helaas gaat het in werkelijkheid vaak niet zo, blijkt uit gesprekken tussen beroeps-, branche- en cliëntenorganisaties. Daarom is er nu de Goed Gesprek Gids, waarmee alle betrokkenen aan de slag kunnen om het verloop van een bezoek aan de (huis)arts te verbeteren.

Of een bezoek van aan de (huis)arts goed verloopt, is niet afhankelijk van één persoon of partij, maar van alle betrokkenen. Daarom is in de Goed Gesprek Gids informatie gebundeld vanuit verschillende perspectieven. Het staat vol met aandachtspunten, tips en overwegingen.

Aandachtspunten, tips en overwegingen

Of een bezoek van aan de (huis)arts goed verloopt, is niet afhankelijk van één persoon of partij, maar van alle betrokkenen. Daarom is in de Goed Gesprek Gids informatie gebundeld vanuit verschillende perspectieven. Het staat vol met aandachtspunten, tips en overwegingen.

Het gaat niet alleen om het goede gesprek tussen de arts en zijn/haar patiënt en alles wat daarbij kan helpen, zoals goede gespreksvaardigheden en een duidelijke hulpvraag. Het  gaat ook om alle randvoorwaarden die het goede gesprek mogelijk maken. Denk bijvoorbeeld aan ondersteuning door begeleiders en aan dossiervoering. De verschillende betrokkenen kunnen de Goed Gesprek Gids gebruiken om onderling het goede gesprek aan te gaan en te bekijken hoe eenieder in samenhang kan bijdragen aan het goede verloop van een bezoek van iemand met een verstandelijke beperking aan de (huis)arts.

Goed gesprek Gids is een hulpmiddel

Het doel van de Goed Gesprek Gids is om alle betrokkenen in beweging te brengen de dagelijkse praktijk zo in te richten dat het bezoek aan de (huis)arts goed verloopt. Om daarbij te helpen beschrijft de Goed Gesprek Gids de wenselijke situatie. Het is dus geen handboek waar je volledig aan moet voldoen, maar een hulpmiddel. Iedereen kan dit document gebruiken om zaken zo goed mogelijk te regelen, onderling (op lokaal niveau) processen en werkwijzen te verbeteren en op elkaar af te stemmen.

Betrokken Partijen

Om de gids te ontwikkelen werkten vertegenwoordigers samen van acht partijen:

  • Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN)
  • KansPlus
  • Ieder(in)
  • Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV)
  • Vereniging van Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten (NVAVG)
  • Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN)
  • BPSW
  • Platform VG Brabant.

Deze actie komt voort uit afspraken die zijn gemaakt in het convenant Randvoorwaarden en facilitering medisch generalistische zorg voor mensen met een beperking.

De Goed Gesprek Gids is te downloaden via deze link.

Kwaliteitskompas in makkelijke taal

Sinds 2023 is er het Kwaliteitskompas. Dit vervangt het Kwaliteitskader. Net als het Kwaliteitskader gaat het Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg over goede zorg voor mensen met een langdurige beperking. Het kader geeft duidelijkheid over kwaliteit van bestaan en regie over het eigen leven.

Het Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg werd op 1 januari 2023 in gebruik genomen tot aan 2028. Er is ook een versie van het Kwaliteitskompas in makkelijk Nederlands. Deze is te downloaden via deze link.

Zie ook https://www.vraagraak.nu/2022/10/05/vgn-lanceert-kwaliteitskompas-gehandicaptenzorg/

Kabinet ziet af van verplichte meerjarige contracten in de langdurige zorg

Zorgkantoren zijn niet langer verplicht meerjarige contracten met budgetafspraken af te sluiten met zorgaanbieders. Door die ruimte kunnen zorgkantoren meerjarige contracten inzetten als ‘sturingsinstrumenten’ in de langdurige zorg. Dat staat in brief van minister Helder waarin ze haar voornemens kenbaar maakt aan de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) zodat die de besparingen kan verwerken.

Zonder de verplichting van meerjarige contracten krijgen zorgkantoren ruimte om nieuwe zorgaanbieders, of zorgaanbieders die minder goede kwaliteit van zorg leveren vooralsnog geen meerjarig contract aan te bieden. Het wel of niet aanbieden van een meerjarig contract met financiële afspraken kan op die manier door de zorgkantoren als een sturingsinstrument worden ingezet, zo stelt Helder.

(bron: Skipr).

Factsheets en handvatten transitie toekomstbestendige gehandicaptenzorg

Om zorgaanbieders te ondersteunen bij de verdere invulling van de kanslijnen uit het landelijk akkoord toekomstbestendige gehandicaptenzorg (dat ZN en VGN hebben gesloten) hebben VGN en ZN een factsheet per kanslijn ontwikkeld. In het landelijk akkoord staat per kanslijn uitgewerkt wat deze inhoudt en wat de ambitie op een kanslijn is. De factsheets helpen organisaties om extra stappen te zetten naar een toekomstbestendige gehandicaptenzorg. Daarnaast is er een handvat gemaakt over het maken van afspraken over de beoogde impact.

De factsheets bevatten de volgende onderdelen:

  • Een voorbeeld in de schijnwerpers ter inspiratie
  • Meer voorbeelden om werkzame elementen uit te halen voor de eigen organisatie
  • Samen de beweging groter maken: sluit aan bij een netwerk van zorgaanbieders die met deze kanslijn bezig zijn
  • Aanvullende financieringsmogelijkheden
  • De kanslijn en beleid
  • Eerste stappen zetten

Nog in ontwikkeling

De factsheets zijn nog in ontwikkeling en worden de komende tijd verder aangevuld. Zo wordt onder andere de leesbaarheid verbeterd. De factsheets zijn hieronder te downloaden

Ervaringen om van te leren in complexe zorg aan mensen met ernstig verstandelijke beperking

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft goede ervaringen verzameld over complexe zorg aan mensen met een ernstig verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag (EVB+). Zo kunnen zorgaanbieders leren van elkaars ervaringen, over wat er goed gaat.

De inspectie bracht in 2021 en 2022 12 bezoeken aan zorgaanbieders die zorg bieden aan cliënten met een ernstige verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag (EVB+). Deze cliënten hebben een IQ tussen de 20 en 35, een ontwikkelingsleeftijd tussen de 2 en 4 jaar en een zeer intensieve zorgvraag vanwege gedragsaspecten (VG07).
Juist voor deze cliënten kunnen de gevolgen van goede of minder goede zorg groot zijn. Soms moeten cliënten meerdere malen verhuizen om een passende plek te vinden. Of er wordt vaker onvrijwillige zorg toegepast bij EVB+-cliënten. Dit alles kan bijdragen aan de onrust van cliënten en hun gevoel van onveiligheid.

Daarom wil de inspectie goede voorbeelden verspreiden en het gesprek hierover in zorgorganisaties stimuleren: wat werkt voor deze groep cliënten én hun zorgverleners?

Goede voorbeelden bij 3 thema’s

De inspectie verzamelde goede voorbeelden bij de 3 thema’s uit het toetsingskader voor de gehandicaptenzorg.

  • Persoonsgerichte zorg
    Zorgverleners kennen de wensen en behoeften van hun cliënten goed  en houden daar rekening mee. De cliënten moeten zich veilig en geborgen voelen en putten waardering uit dagbesteding.
  • Deskundige zorgverleners
    Veel zorgverleners kiezen er bewust voor om met EVB+-cliënten te werken. Zij halen hun motivatie en werkplezier uit de puzzel die zij leggen om erachter te komen wat de cliënten nodig hebben. Zij werken in een stabiel team met meerdere disciplines. Ze volgen regelmatig training en scholing en krijgen de ruimte zich verder te ontwikkelen. Eventuele flexwerkers draaien in alles volledig met het team mee.
  • Sturen op kwaliteit en veiligheid
    In een stabiel team hebben de zorgverleners en de leiding een gezamenlijke visie op de zorg. De zorgverleners krijgen de ruimte, hun inbreng wordt gewaardeerd. Er is een cultuur om te blijven leren, ook van ervaringen in andere organisaties. Daarnaast is er aandacht voor een veilige en comfortabele omgeving voor de cliënten: kamers, huiskamers, ontspanningsruimtes en materialen.

De inspectie geeft zorgaanbieders nu voorbeelden van wat goed gaat in de complexe zorg aan EVB+-cliënten. Hiermee wil de inspectie zorgaanbieders en zorgverleners stimuleren om met elkaar het gesprek aan te gaan over wat werkt. Het geeft geen compleet beeld over de zorg aan ernstig verstandelijk beperkte cliënten.

Toezicht complexe zorg in 2023

De inspectie gaat in 2023 door met het bezoeken van zorgaanbieders die complexe zorg verlenen. De inspectie kijkt naar wat goed gaat, wat beter kan en wat beter moet. Ook loopt er aan de Erasmus School of Health Policy & Management een wetenschappelijk onderzoek naar wat er nodig is om goede zorg aan EVB+-cliënten te bieden (Engels).