De inspectie bracht in 2021 en 2022 12 bezoeken aan zorgaanbieders die zorg bieden aan cliënten met een ernstige verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag (EVB+). Deze cliënten hebben een IQ tussen de 20 en 35, een ontwikkelingsleeftijd tussen de 2 en 4 jaar en een zeer intensieve zorgvraag vanwege gedragsaspecten (VG07).
Juist voor deze cliënten kunnen de gevolgen van goede of minder goede zorg groot zijn. Soms moeten cliënten meerdere malen verhuizen om een passende plek te vinden. Of er wordt vaker onvrijwillige zorg toegepast bij EVB+-cliënten. Dit alles kan bijdragen aan de onrust van cliënten en hun gevoel van onveiligheid.

Daarom wil de inspectie goede voorbeelden verspreiden en het gesprek hierover in zorgorganisaties stimuleren: wat werkt voor deze groep cliënten én hun zorgverleners?

Goede voorbeelden bij 3 thema’s

De inspectie verzamelde goede voorbeelden bij de 3 thema’s uit het toetsingskader voor de gehandicaptenzorg.

• Persoonsgerichte zorg
  Zorgverleners kennen de wensen en behoeften van hun cliënten goed  en houden daar rekening mee. De cliënten moeten zich veilig en geborgen voelen en putten waardering uit dagbesteding.
• Deskundige zorgverleners
  Veel zorgverleners kiezen er bewust voor om met EVB+-cliënten te werken. Zij halen hun motivatie en werkplezier uit de puzzel die zij leggen om erachter te komen wat de cliënten nodig hebben. Zij werken in een stabiel team met meerdere disciplines. Ze volgen regelmatig training en scholing en krijgen de ruimte zich verder te ontwikkelen. Eventuele flexwerkers draaien in alles volledig met het team mee.
• Sturen op kwaliteit en veiligheid
  In een stabiel team hebben de zorgverleners en de leiding een gezamenlijke visie op de zorg. De zorgverleners krijgen de ruimte, hun inbreng wordt gewaardeerd. Er is een cultuur om te blijven leren, ook van ervaringen in andere organisaties. Daarnaast is er aandacht voor een veilige en comfortabele omgeving voor de cliënten: kamers, huiskamers, ontspanningsruimtes en materialen.

De inspectie geeft zorgaanbieders nu voorbeelden van wat goed gaat in de complexe zorg aan EVB+-cliënten. Hiermee wil de inspectie zorgaanbieders en zorgverleners stimuleren om met elkaar het gesprek aan te gaan over wat werkt. Het geeft geen compleet beeld over de zorg aan ernstig verstandelijk beperkte cliënten.

Toezicht complexe zorg in 2023

De inspectie gaat in 2023 door met het bezoeken van zorgaanbieders die complexe zorg verlenen. De inspectie kijkt naar wat goed gaat, wat beter kan en wat beter moet. Ook loopt er aan de Erasmus School of Health Policy & Management een wetenschappelijk onderzoek naar wat er nodig is om goede zorg aan EVB+-cliënten te bieden (Engels).

Ervaringen met de Wet zorg en dwang:0-meting
Samen met cliëntorganisaties Ieder(in), Alzheimer Nederland, de LFB, het LSR  en Per Saldo hebben wij afgelopen najaar onderzoek gedaan onder onze achterbannen naar ervaringen met de Wet zorg en dwang (Wzd). Hierdoor maakten we inzichtelijk waar volgens hen de Wzd verbetering behoeft.

Uit dit onderzoek (441 respondanten) blijkt dat de kennis onder cliënten, naasten en zorgprofessionals over de wet nog steeds beperkt is. Ook hebben niet alle zorgaanbieders de wet al goed ingevoerd en geven ze vaak nog onzorgvuldig onvrijwillige zorg. Daarnaast wordt er nog te weinig gezocht naar alternatieven voor onvrijwillige zorg.

Bovendien wordt het stappenplan, voor communicatie met cliënt en vertegenwoordiger, onvoldoende en onzorgvuldig ingezet. Zo zegt een vertegenwoordiger: ‘Ik moest er steeds achteraan hoe ver het stond met het stappenplan. Dat kwam niet prettig over’.

Lees hier alle resultaten van het onderzoek, de 0-meting.

De Wzd regelt de rechten van mensen met een verstandelijke beperking, dementie of gelijkgestelde aandoeningen bij onvrijwillige zorg. In 2022 verscheen de evaluatie van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg en de Wzd. Alzheimer Nederland, KansPlus, het LSR, LFB, Per Saldo, Naar-Keuze en Ieder(in) waren erg kritisch over de aanbevelingen van die wetsevaluatie. Gezamenlijk hebben de organisaties toen een aantal punten onder de aandacht gebracht van de leden van de Eerste en Tweede Kamer (zie hier voor onze reactie op de wetsevaluatie). Daarbij hebben we dankbaar gebruik gemaakt van de (toen nog) concept samenvatting van de 0-meting.

Reactie van de Minister
Minister Helder schrijft recent in de brief aan de Tweede Kamer wat zij met de aanbevelingen uit het evaluatierapport gaat doen. Volgens haar komen de belangrijkste doelen van de wet, het terugdringen van het toepassen van dwang en het vergroten van de eigen regie van mensen die gedwongen zorg nodig hebben, onvoldoende uit de verf. Ook bevestigt zij dat de complexe wet nog steeds niet door alle zorgaanbieders goed is geïmplementeerd. Er zijn volgens Helder grote inspanningen nodig om de wet goed uit te voeren. Verder wil ze nadrukkelijk de rechtspositie versterken van mensen die met onvrijwillige zorg te maken krijgen. De minister kondigt in de brief aan een heel nieuw wetsvoorstel voor te bereiden.

Stappenplan
Een belangrijk onderdeel van de Wzd waarin de rechtpositie van cliënten wordt gewaarborgd is het stappenplan, waarbij elke stap wordt besproken met de cliënt en de vertegenwoordiger. Het stappenplan wordt in de praktijk onvoldoende en onzorgvuldig ingezet. Ook wordt er nog te weinig gezocht naar alternatieven. Daardoor bestaat het risico dat onvrijwillige zorg te snel en/of te lang wordt toegepast.

Cliëntvertrouwenspersoon
De cliëntenvertrouwenspersoon (CVP) speelt een belangrijke rol in het beschermen en versterken van de positie van de mensen met een beperking. Uit het onderzoek van de cliëntorganisaties én uit de wetsevaluatie van afgelopen jaar blijkt dat de CVP onvoldoende tot zijn recht komt en dat er nog weinig bekendheid over is. De minister laat weten dat ze zich gaat inzetten voor het verstevigen van de positie van de CVP. Zo worden zorgaanbieders verplicht om cliënten expliciet te wijzen op de mogelijkheid om een beroep te doen op de CVP. Ook locatiebezoeken door de CVP wil de minister wettelijk regelen. De cliëntenorganisaties waaronder KansPlus zullen nauw betrokken blijven bij de verdere uitwerking hiervan.

Hoe nu verder?
Er komt een nieuw wetsvoorstel met betrekking tot zorg en dwang. Om concrete voorstellen uit het veld te verzamelen, organiseert het ministerie van VWS het komende jaar klankbordgroepen. De cliëntenorganisaties vertegenwoordigen daarin samen het cliëntperspectief, zodat de rechtpositie van mensen die te maken krijgen met onvrijwillige zorg in het nieuwe wetsvoorstel geborgd wordt. In de eerste helft van 2024 moet het nieuwe wetsvoorstel aan de Tweede kamer worden gestuurd, die dan naar verwachting per 1 januari 2026 in werking zal treden. Tot die tijd is het van belang om de huidige wet te blijven naleven, zodat de rechtspositie van mensen in de praktijk niet verslechtert.

KansPlus brengt vier keer per jaar het verenigingsblad PlusPunt uit.
In PlusPunt schrijven we over wat we als vereniging doen en wat we bereiken. Zo zijn er informatieve artikelen over wet- en regelgeving en ontwikkelingen in de zorg. Regelmatig zijn er artikelen over de activiteiten van de ledengroepen van KansPlus. En ervaringen van naasten over het leven met en van hun kind met een beperking. We schrijven ook voor en over verwanten- en cliëntenraden en familieverenigingen. Onderwerpen waarmee we de positie van mensen met een verstandelijke beperking en naasten versterken. Deze artikelen staan apart in de PlusPunt, in het katern ZEG’s.

We zijn benieuwd wat u als lezer van PlusPunt vindt. Meedoen kan digitaal via deze link.

Wilt u de enquête op papier invullen? Dan kun je een exemplaar opvragen bij KansPlus. Dit kan door te bellen met 030-2363744 of door te mailen naar pluspunt@kansplus.nl.

Invullen van de vragenlijst kan tot 10 april.

Minister Helder heeft 13 maart aan de Tweede Kamer en Eerste Kamer haar beleidsreactie gestuurd op het evaluatierapport van Amsterdam UMC/Trimbos over de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en de Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliënten (Wzd). Het doel van beide wetten is: minder dwang, betere rechtsbescherming.

De wetten uit 2020 zijn in het afgelopen jaar geëvalueerd. De reacties hierop waren stevig, ook van de cliëntorganisaties. Wij hebben gevraagd om de huidige wet te handhaven, de implementatie ervan te stimuleren en de rechtspositie van mensen die te maken hebben met onvrijwillige zorg te blijven borgen.
Zoals verwacht is VWS nu met een schriftelijke reactie aan de Tweede Kamer en Eerste Kamer gekomen.

Voor de Wzd geeft de minister het volgende aan als taken die er liggen:

• de complexiteit van de wet terugdringen
• het aanpassen van het stappenplan en het gebruik ervan
• het waarborgen van de positie van cliënten die zich niet kunnen verzetten en tegelijkertijd geen bereidheid tonen
• het complexe begrippenstelsel vereenvoudigen zodat de wet voor zorgverleners die de wet moeten uitvoeren begrijpelijker wordt: de functie van de Wzd-functionaris
• het aanpassen van het onderscheid tussen de regels voor intramurale en ambulante zorg

De minister wil 2023 gebruiken om een concreet wetsvoorstel uit te werken en dit te toetsen bij zorgaanbieders, professionals en betrokkenen. Het voornemen is om in de eerste helft van 2024 een conceptwetsvoorstel aan de Kamer te sturen.

Bron: https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?id=2023Z04249&did=2023D09953

Woon of werk jij bij een zorginstelling in de gehandicaptenzorg en krijg je daarbij zorg en ondersteuning? Dan willen we met jou komen praten over het Kwaliteitskompas. Doe je mee?

In de gehandicaptenzorg zijn afspraken gemaakt over zorg en ondersteuning. Die afspraken heten ‘Kwaliteitskompas gehandicaptenzorg 2023-2028’. Die afspraken heette eerst: het ‘Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg’.

Het Kwaliteitskompas is gemaakt door mensen van VGN en andere organisaties.

• Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg 2023-2028 in makkelijke taal
• Kwaliteitskompas gehandicaptenzorg 2023-2028

De VGN, organiseert samen met andere organisaties, middagen voor jou en voor familieleden, begeleiders, leidinggevenden en bestuurders van verschillende zorginstellingen. KansPlus werkt ook mee aan deze bijeenkomsten. De middagen bestaan uit twee delen. Die heten ‘subsessies’. Die gaan over de vier bouwstenen van het Kwaliteitskompas:

• Bouwsteen 1 = de zorg aan een cliënt (het ondersteuningsplan)
• Bouwsteen 2 = wat cliënten en familie van de zorg vinden (cliëntervaringsonderzoek)
• Bouwsteen 3 = begeleiders praten met elkaar over ‘ hoe doen we het en wat kan beter?’
• Bouwsteen 4 = inzicht in kwaliteit (rapport en bezoek van mensen van buiten

Tussendoor kun je elkaar leren kennen. En je kunt praten over de dingen die je belangrijk vindt. Zoals hoe de zorg geregeld is. Of over hoe goed de zorg is.

Er zijn nog bijeenkomsten op de volgende dagen:

• Regio Oost : 9 maart 13.30 tot 17.00 uur – Wehl (Elver)
• Regio Zuid : 23 maart 13.30 tot 17.00 uur – Sterksel (Kempenhaege)
• Regio West : 5 april 13.30 tot 17.00 uur – Zoeterwoude (Gemiva-SVG)

Kun je op één van deze dagen? Meld je dan aan op de website van VGN.

Het is belangrijk dat veel mensen het Kwaliteitskompas kennen, weten waarom het belangrijk is en hoe ze het kunnen gebruiken. Zien we je op een van de bijeenkomsten?

Bronnen: hetlsr.nl en vgn.nl

Zorgkantoren werken aan een nieuw meerjarig inkoopbeleid. Dat doen zij om zorgaanbieders voor een langere periode duidelijkheid te geven over de gezamenlijke koers en om de inkoop van zorg nog beter te laten aansluiten op de situatie in de regio. Het nieuwe inkoopbeleid gaat in op 1 januari 2024 en vervangt het huidige landelijke inkoopkader dat eind 2023 afloopt.
De afgelopen weken hebben de zorgkantoren de uitgangspunten voor de landelijke visie en het regionale beleid ontwikkeld. De eerste schets van de landelijke visie en het tariefmodel wordt in januari door Zorgverzekeraars Nederland (ZN) met de betrokken partijen besproken. De hoofdlijnen van de presentatie aan deze partijen vindt u op de website van Zorgverkeraars Nederland via deze link

Bron: zn.nl

Het programma VraagRaak 2023 heeft een divers aanbod aan workshops en cursussen waar uw cliënten-, verwantenraad of familievereniging gebruik van kan maken.

Workshops worden minstens eenmaal per jaar centraal aangeboden. Ook kunnen de workshops op locatie gegeven worden. Dit geldt ook voor de cursussen die minstens twee maal per jaar centraal worden aangeboden.

Kijk ook in de agenda  voor een overzicht van de de ingeplande workshops:

• op dinsdag 14 maart van 10.00 tot 12.00 uur uur: digitale workshop- De nieuwe Wmcz (voor naasten)
• op dinsdag 11 april 10.00 tot 12.00 uur: digitale workshop- Contact met de achterban
• op dinsdag 16 mei van 10.00 tot 12.00 uur; digitale workshop- De Wet zorg en dwang (voor cliënten en naasten)

Het volledige programma VraagRaak 2023 is te lezen via deze link

We geven ook workshops en cursussen op maat over een onderwerp wat bij u speelt en we geven advies en ondersteuning. Heeft u vragen naar aanleiding van het programma 2023 of wilt u een workshop of cursus volgen?
Mail naar vraagraak@kansplus.nl of bel met het Kennis- en adviescentrum van KansPlus/VraagRaak via 030-2363750 (van maandag t/m donderdag van 10.00 uur tot 13.00 uur).

Wij hopen dat u met het aanbod van VraagRaak uw rol in de (mede)zeggenschap nog beter kunt uitvoeren. Wij ontmoeten u graag in 2023.

Recent is het kwaliteitskader voor de gehandicaptenzorg vernieuwd. Ook de naam is gewijzigd. We spreken nu over het kwaliteitskompas. Elke zorginstelling moet hieraan voldoen. De vereniging van zorgaanbieders (VGN) organiseert een aantal bijeenkomsten, als onderdeel van een Roadshow, rondom het Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg om met mensen met een beperking en hun verwanten, professionals, zorgkantoren en inspectie in gesprek te gaan over het werken met het Kwaliteitskompas in de praktijk. Vanuit KansPlus wordt medewerking verleend aan deze bijeenkomsten. Ook Ieder(in) en het LSR werken mee aan de bijeenkomsten.

De vier regiobijeenkomsten zijn gepland bij vier zorgorganisaties:

• Regio Noord: 14 februari 13.30 tot 17.00 uur bij InteraktContour in Nunspeet
• Regio Oost: 9 maart 13.30 tot 17.00 uur bij Elver in Wehl
• Regio Zuid: 23 maart 13.30 tot 17.00 uur bij Kempenhaege in Sterksel
• Regio West: 5 april 13.30 tot 17.00 uur bij Gemiva-SVG in Zoeterwoude

Er is een afwisselend programma dat in het teken staat van informeren, inspireren, netwerken en activeren samengesteld, met diverse workshops waarin rondom verschillende thema’s met elkaar in gesprek of aan de slag kan worden gegaan. Er zijn geen kosten verbonden aan deelname.

Elke bijeenkomst heeft nagenoeg hetzelfde programma, dus u hoeft maar één bijeenkomst vast te leggen. We hopen op uw komst! Meer inhoudelijke informatie en de link om aan te melden vindt u op: https://www.vgn.nl/agenda/2023-02/regiobijeenkomsten-werken-met-het-kwaliteitskompas 

Wilt u meer weten over het Kwaliteitskompas, lees dan ook dit bericht.

Ook in 2023 verzorgt VraagRaak verschillende workshops en cursussen. Cliëntenraden en verwantenraden die aangesloten zijn bij VraagRaak en familieverenigingen die lid zijn van KansPlus ontvangen begin volgend jaar het VraagRaak programma voor 2023. Hieronder alvast een overzicht van de workshops en cursussen die VraagRaak verzorgt.

Workshops 

• Cliëntenraad en vernieuwde Wmcz
• De rol van de cliëntenraad en de wet Zorg & Dwang
• Inspraak in de vernieuwde Wmcz
• Wat is de rol van de ambtelijk secretaris?
• De rol van de cliëntenraad/ verwantenraad en het nieuwe kwaliteitskompas
• Contact met de achterban
• Doe-workshop: welke rollen heb jij?
• Cliëntenraad en zorginkoop (Wlz)
• Goed voorbereid het ondersteuningsplan bespreken
• Cliëntvriendelijke ondersteuningsplannen

 Cursussen

• Nieuw in de cliënten/ verwantenraad
• Hoe krijg jij het voor elkaar?

Wil je meer weten over de workshops en cursussen? Kijk op deze website, neem contact per email op via vraagraak@kansplus.nl of bel met ons Kennis- en adviescentrum via 030-23 63 750 (van maandag t/m donderdag van 10.00 uur tot 13.00 uur).

Naast cursussen en trainingen biedt KansPlus ook ambtelijke ondersteuning aan cliëntenraden. Neem contact op om de mogelijkheden te bespreken.

Vrijdag 2 december bezochten ruim 500 mensen de SamenSterkdag 2022 in Bunnik. De SamenSterkdag is voor mensen met een beperking, hun naasten of vertegenwoordigers en voor medewerkers in de gehandicaptenzorg.

Na een ontvangst bij de registratiebalie, ophalen van de ‘goodie bag’ en even ‘landen’, met een drankje, werd de dag feestelijk geopend.
Daarna ging ieder uiteen naar een van de 23 verschillende sessies. Die waren ingericht rondom één van de hoofdthema’s:

• Samen Sterk voor een mooie toekomst
• Samen sterk door vrijheid en eigen regie
• Samen Sterk meedoen

Over deze thema’s konden deelnemers informatie inwinnen en ervaringen delen. Om dat te doen waren er verschillende sessies, workshops en een informatiemarkt.

Muziek en gezelligheid

Ook waren er muzikale optredens en een sportieve opwarmer om weer in de ‘doe’-modus te komen. Dit alles droeg bij aan een goede sfeer onder de deelnemers. Het werd een gezellige dag voor iedereen die erbij betrokken was.

Nagenieten en terugkijken

Vanaf 8 december wordt de website samensterkdag.nl aangevuld met de presentaties van de sessies, en met de foto’s die op 2 december gemaakt zijn. Op die manier kun je de SamenSterkdag terugkijken en erover lezen.

Volgend jaar weer?

Ja! Op vrijdag 1 december 2023 is de volgende SamenSterkdag. Houd deze datum alvast vrij in je agenda.
Met dank aan het ministerie van VWS organiseren Ieder(in), KansPlus, het LSR en LFB de komende vier jaren elk jaar weer een SamenSterkdag.

We ontmoeten je daar graag!!